پهنه‎بندی پتانسیل خطر وقوع سیلاب در حوضه‎ی آبریز مردق چای با استفاده از مدل anp

نویسندگان

منصور خیری زاده

دانشگاه تبریز جبرئیل ملکی

دانشگاه تربیت مدرس حمید عمونیا

دانشگاه تهران

چکیده

سیلاب، یکی از پدیده های پیچیده و مخرب طبیعی است که هر ساله خسارت‎های فراوانی را به‎دنبال دارد. منطقه‎ی شمال غرب کشور، به‎دلیل داشتن اقلیمی نیمه خشک و کوهستانی و درنتیجه تغییرپذیری بالای بارش، ازجمله مناطقی است که در معرض سیلاب های مخرب قرار دارد. منطقه‎ی مورد مطالعه، حوضه‎ی آبریز مردق چای (موردو چای) در استان آذربایجان شرقی است. برای انجام این پژوهش از روش های توصیفی، میدانی و تحلیلی استفاده شد. متغیرهای مورد بررسی شامل شیب، شماره‎ی منحنی (cn)، ارتفاع رواناب، شکل، تراکم زهکشی، سنگ‎شناسی و پوشش گیاهی حوضه هستند. لایه‎های اطلاعاتی در نرم‎افزارهای arc gis و envi تهیه شد. برای تعیین میزان اثر و وزن دهی به متغیرهای اصلی و طبقه‎های فرعی هر یک از متغیرها در رابطه با خطر وقوع سیلاب، از مدل anp در قالب نرم‎افزار super decisions استفاده شد. نتایج نشان می دهد که عامل شیب با میزان 30/0 و ارتفاع رواناب سطح حوضه با میزان 28/0 در رابطه با رخداد سیلاب، از بیشترین میزان اهمیت و عوامل پوشش گیاهی (ndvi) و سنگ‎شناسی، به‎ترتیب با رقم 06/0 و 07/0 از کمترین میزان اهمیت برخوردار هستند. کمابیش در 32 درصد از سطح حوضه، خطر وقوع سیلاب بسیار زیاد و زیاد است که بیشتر در قسمت هایی از پایین‎دست حوضه واقع شده اند. این امر با وجود کاهش شیب، به‎دلیل برقراری ارتباطات درونی متغیرها و دخالت عواملی مانند شماره‎ی منحنی (cn) و ارتفاع رواناب بالا، فقر پوشش گیاهی و تراکم زهکشی نسبی بالا است که با توجه به استقرار نقاط سکونتگاهی در این محدوده، انجام اقداماتی برای کاهش خطر وقوع سیلاب در این قسمت از حوضه ضروری است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پهنه بندی خطر سیلاب در حوضه آبریز نوران چای با استفاده از مدل anp

به منظور پیش بینی دامنه خسارات ناشی از سیل در شرایط مختلف و توجیه اقتصادی و اجتماعی برنامه های کنترل سیل،پهنه بندی خطر سیل ضروری است. با توجه به اهمیت مسائل و مشکلات مرتبط با سیلاب در منطقه ی مورد مطالعه که از جمله آن در معرض خطر بودن روستا¬های واقع در منطقه می باشد سیلاب باعث تغییر در سیما¬ی ظاهری زمین و فرسایش آن می گردد.در این مطالعه ابتدا آمار و اطلاعات حوضه جمع آوری شده سپس به تجزیه و تحلی...

15 صفحه اول

پهنه‌بندی خطر وقوع سیلاب با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه‌ (مطالعه موردی: حوضه‌ آب‌خیز خیاو چای)

چکیده سیلاب یکی از رایج‌ترین مخاطرات طبیعی جهان قلمداد می­شود که سالانه موجب خسارات جانی و مالی فراوانی در سراسر جهان می‌گردد. از این ‌رو توسعه مدل­ های پهنه‌بندی و پیش‌بینی وقوع سیلاب جهت اتخاذ تصمیمات بهینه پیش از وقوع سیلاب و پس ‌از آن و نیز مدیریت آن بسیار مهم و ضروری می­باشد. هدف از این پژوهش، تعیین پهنه­های خطر وقوع سیلاب، در حوضه رودخانه خیاو چای با استفاده از مدل تحلیل شبکه می­باشد. جهت...

متن کامل

پهنه‌‌بندی خطر سیلاب در حوضه‌‌ی آبخیز آق‌‌لاقان‌‌چای با استفاده از مدل ANP

سیلاب از جمله بلایای طبیعی در مناطق کوهستانی است. شناخت نواحی مستعد وقوع سیلاب، یکی از اقدام‌های اساسی در مدیریت منابع طبیعی و برنامه‌‌ریزی توسعه‌‌ای است. حوضه‌‌ی آبخیز آق‌‌لاقان‌‌چای به لحاظ شرایط موجود در منطقه شامل توپوگرافی و اقلیمی، بسیار مستعد برای شکل‌‌گیری سیلاب و رواناب است و این امر خسارت‌های زیادی را به سکونت‌‌گاه‌‌های روستایی، مزارع و راه‌‌های ارتباطی وارد می‌‌کند. همچنین وقوع این پ...

متن کامل

پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی حوضه آبریز مردق چای (آذربایجان¬شرقی)

سیل یکی از پدیده­های موجود در طبیعت بوده که انسان از دیر باز شاهد وقوع آن می­باشد. در ایران به دلیل وسعت زیاد، اقلیم متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارش­ها در اکثر حوضه­های آبریز، همه ساله شاهد سیلاب­های عظیمی در بیشتر مناطق کشور می­باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب رواناب و حداکثر دبی سیل، شناخت عوامل و عناصر موثر در سیل­خیزی، پهنه­بندی مناطق براساس شدت پتانسیل سیل­خیزی حوضه آبریز  پرداخته شده اس...

متن کامل

پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی و GIS (مطالعه‌ی موردی: حوضه‌ی آبریز سردول چای، استان اردبیل)

چکیده در این مقاله سعی بر آن است تا مناطق مستعد از لحاظ وقوع زمین‌لغزش در حوضه­ی آبریز سردول چای واقع در استان اردبیل از طریق پهنه‌بندی مشخص گردد. برای نیل به این هـدف، لایـه‌های اطلاعاتی مربوط به 8 فاکـتور مؤثر در وقوع زمین‌لغزش شامل زمین‌شناسی، کاربری اراضی، شیب، جهت شیب، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، بارش و ارتفاع با استفاده از نرم‌افزار Arc­GIS تهیه ‌شد. سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله م...

متن کامل

پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی حوضه آبریز مردق چای (آذربایجان¬شرقی)

سیل یکی از پدیده­های موجود در طبیعت بوده که انسان از دیر باز شاهد وقوع آن می­باشد. در ایران به دلیل وسعت زیاد، اقلیم متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارش­ها در اکثر حوضه­های آبریز، همه ساله شاهد سیلاب­های عظیمی در بیشتر مناطق کشور می­باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب رواناب و حداکثر دبی سیل، شناخت عوامل و عناصر موثر در سیل­خیزی، پهنه­بندی مناطق براساس شدت پتانسیل سیل­خیزی حوضه آبریز  پرداخته شده اس...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های ژئومورفولوژی کمی

جلد ۱، شماره ۳، صفحات ۳۹-۵۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023